
Teknopark, akademi, sanayi ve devlet arasında dinamik bir köprü işlevi görerek, yenilikçilik ve teknolojik gelişmeler için verimli bir ortam yaratır. Bu özel bölgeler, teknoloji tabanlı şirketlerin gelişimini teşvik etmek amacıyla destekleyici altyapılar, araştırma imkanları ve sektör uzmanlarıyla ağ kurma fırsatları sunacak şekilde tasarlanmıştır. Bu makalede, Türkiye’deki teknoparkların kavramı ele alınmakta, sundukları temel avantajlar ve ülkenin ekonomik ve teknolojik ilerlemesindeki rolleri vurgulanmaktadır.
Teknoparklar ya da diğer adıyla teknoloji geliştirme bölgeleri (Teknokent), özellikle araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) yapan yüksek teknoloji şirketlerini ve girişimleri desteklemek amacıyla kurulan özel bölgelerdir. Genellikle üniversiteler ve araştırma kurumları yakınında yer alan bu alanlar, şirketlere akademik kaynaklara, yetenekli iş gücüne ve son teknolojiye erişim imkanı sunar. Teknoparklar, Türkiye’nin bilgi temelli ekonomiye geçişinde kritik bir rol oynar.
Türkiye’deki teknoparklarda faaliyet gösteren firmalar, çeşitli vergi teşviklerinden yararlanır:
Gelir Vergisi Muafiyeti: Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretlerinden hesaplanan gelir vergisi muaf tutulur. Destek personel sayısı Ar-Ge/tasarım personelinin %10’unu, 15 kişilik küçük ekiplerde ise %20’sini geçemez.
Damga Vergisi Muafiyeti: Teknoparkta çalışan Ar-Ge ve destek personelinin maaş bordroları damga vergisinden muaftır.
Kurumlar Vergisi Muafiyeti: Kurumlar vergisine tabi teknopark firmalarının Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar kurumlar vergisinden muaftır.
KDV Muafiyeti: Yazılım, sistem yönetimi, veri yönetimi, iş ve sektör uygulamaları, oyun ve mobil uygulamalar gibi hizmetler KDV’den muaftır. Ayrıca, teknopark firmalarının makina ve teçhizat alımları da KDV’den muaftır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti: Ar-Ge, inovasyon, yazılım ve tasarım projeleri kapsamında ithal edilen eşyalar gümrük vergisi ve damga vergisinden muaftır.
SGK İşveren Payı Desteği: Teknoparkta çalışan personelin maaşı üzerinden hesaplanan işveren priminin %50’si devlet tarafından karşılanır.
İstihdam Teşvikleri: Matematik, fizik, kimya, biyoloji gibi alanlarda lisans veya doktora derecesi olan Ar-Ge personeline ödenen maaşlar için 2 yıl boyunca asgari ücret tutarında teşvik verilir.
Üniversitelere yakın konumlanan teknoparklar, şirketlerin akademik kurumlarla yakın iş birliği yapmalarını sağlar. Bu sayede, şirketler yetenekli mezunlara ve araştırmacılara kolayca ulaşabilir.
Teknokentlerde, modern altyapıya sahip ofis alanları, laboratuvarlar, test merkezleri ve ortak kullanım alanları yer alır. Bu da işletme maliyetlerini düşürür ve verimliliği artırır.
Teknoparklar, şirketler, araştırma kurumları ve kamu kuruluşları arasında iş birliğini teşvik edecek şekilde yapılandırılmıştır. Etkinlikler, seminerler ve çalıştaylar sayesinde bilgi paylaşımı, ortak projeler ve inovasyon kültürü teşvik edilir.
Teknopark firmaları, Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla devlet desteklerinden, hibelerden ve diğer finansman araçlarından yararlanabilir.
Teknoparklar, ileri düzey laboratuvarlar ve araştırma merkezleri gibi altyapılar sunarak Ar-Ge çalışmalarına ideal bir zemin sağlar.
Birçok teknopark, uluslararası kuruluşlarla ortaklık içindedir. Bu da firmalara küresel bilgi ve teknoloji alışverişi yapma ve yurt dışı pazarlara açılma fırsatı verir.
Teknoparklar, erken aşama girişimler için mentorluk, kaynak sağlama ve stratejik yönlendirme hizmetleri sunar.
Teknoparklardaki bürokrasi minimuma indirgenmiş ve yabancı yatırımcılar için daha esnek yatırım koşulları sağlanmıştır.
Teknoparklar, yenilikçi ve teknoloji odaklı projeleri destekleyen özel ekosistemlerdir. Peki hangi sektörler teknoparklarda faaliyet gösterebilir? İşte teknoparklara uygun sektörler ve bu alanlardaki öne çıkan çalışmalar:
✔ Yapay Zeka (AI) ve Makine Öğrenmesi
✔ Bulut Bilişim ve Büyük Veri (Big Data) Analitiği
✔ Blockchain ve Kripto Teknolojileri
✔ Finansal Teknolojiler (FinTech)
✔ Siber Güvenlik Yazılımları
Örnek Projeler: Akıllı asistanlar, ödeme sistemleri, siber güvenlik çözümleri.
✔ İnsansız Hava Araçları (İHA / SİHA)
✔ Sensör ve Radar Sistemleri
✔ Siber Savunma Teknolojileri
✔ Askeri Yazılım ve Simülasyon Sistemleri
Örnek Projeler: ASELSAN, ROKETSAN ve TUSAŞ gibi firmaların Ar-Ge projeleri.
✔ Tıbbi Cihaz Geliştirme
✔ Farmasötik (İlaç) Ar-Ge Çalışmaları
✔ Genetik Mühendisliği ve Moleküler Biyoloji
✔ Dijital Sağlık ve Tele-Tıp Uygulamaları
Örnek Projeler: Yapay organlar, kişiye özel ilaç üretimi, sağlık takip sistemleri.
✔ Yenilenebilir Enerji Sistemleri (Güneş, Rüzgar, Hidrojen)
✔ Akıllı Şebeke (Smart Grid) Çözümleri
✔ Enerji Depolama Teknolojileri
Akıllı Fabrika Sistemleri (Industry 4.0)
✔ PLC ve SCADA Tabanlı Kontrol Sistemleri
✔ Kolaboratif Robotlar (Cobotlar)
✔ Üretim Hattı Optimizasyonu
Türkiye’de 100’e yakın teknopark bulunmaktadır. İşte en öne çıkanlar:
1. İTÜ ARI Teknokent (İstanbul)
Türkiye’nin ilk teknoparkı
Yazılım, savunma sanayi ve enerji teknolojilerinde öncü
2. ODTÜ Teknokent (Ankara)
400’den fazla şirket ve 10.000’e yakın Ar-Ge personeli
Savunma, yazılım ve biyoteknoloji alanında lider
3. Bilkent Cyberpark (Ankara)
Siber güvenlik ve yapay zeka odaklı
Uluslararası firmaların Türkiye üssü
4. İzmir Teknopark
Ege Bölgesi’nin en büyük teknoloji merkezi
Tarım teknolojileri ve sağlık alanında güçlü
5. ASELSAN Teknopark (Ankara)
Savunma sanayi ve elektronik teknolojileri
ASELSAN’ın Ar-Ge projelerine ev sahipliği yapıyor
Teknoparklarda şirket kurmak, teknoloji tabanlı girişimciler ve Ar-Ge odaklı firmalar için önemli fırsatlar sunmaktadır. İşte detaylı kuruluş rehberi:
Ar-Ge veya yazılım odaklı faaliyet göstermek
Teknoloji tabanlı ürün/hizmet geliştirmek
En az 1 tam zamanlı Ar-Ge personeli istihdam etmek
Yenilikçi proje sunabilmek
İş planı hazırlama
Proje dokümantasyonu
Fizibilite raporu
Online başvuru formu
Gerekli belgelerin teslimi:
Şirket sözleşmesi
Proje özeti
CV’ler
Vergi levhası
Ön inceleme
Teknik komite sunumu
Yönetim kurulu onayı
Teknopark kira sözleşmesi
Oda kaydı
Teknopark üyelik işlemleri
Türkiye’deki başlıca teknoparklar, ülkenin Ar-Ge ve teknoloji altyapısını güçlendiren, üniversitelerle sanayi arasında köprü kuran inovasyon merkezleridir. İşte Türkiye’nin önde gelen teknoparklarından bazıları:
Konum: İstanbul Teknik Üniversitesi
Odak Alanları: Yazılım, enerji, savunma sanayi, yapay zeka
Öne Çıkan Özellik: Türkiye’nin en büyük ve prestijli teknoparklarından biridir.
Konum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Odak Alanları: Bilişim, savunma, enerji, sağlık teknolojileri
Öne Çıkan Özellik: Türkiye’nin ilk teknoparkı, çok sayıda yerli unicorn’a ev sahipliği yaptı.
Konum: İstanbul Pendik (Sabiha Gökçen Havalimanı yakınında)
Odak Alanları: Savunma, havacılık, denizcilik, biyoteknoloji, enerji
Öne Çıkan Özellik: Stratejik sektörlere odaklanan tematik bir teknoparktır.
Konum: Gebze / Kocaeli
Odak Alanları: Kimya, otomotiv, elektronik, bilişim
Öne Çıkan Özellik: TÜBİTAK destekli güçlü altyapıya sahiptir.
Konum: Bilkent Üniversitesi
Odak Alanları: Yazılım, elektronik, sağlık teknolojileri
Öne Çıkan Özellik: Girişimcilik programları ve uluslararası iş birlikleriyle bilinir.
Konum: Ege Üniversitesi
Odak Alanları: Tarım teknolojileri, biyoteknoloji, gıda, sağlık
Öne Çıkan Özellik: Gıda ve tarım alanlarında uzmanlaşmıştır.
Konum: Hacettepe Üniversitesi
Odak Alanları: Sağlık, biyoteknoloji, yazılım, mühendislik
Öne Çıkan Özellik: Sağlık teknolojilerinde güçlü Ar-Ge altyapısı sunar.
Konum: Dokuz Eylül Üniversitesi
Odak Alanları: Medikal teknolojiler, yazılım, denizcilik
Öne Çıkan Özellik: İzmir’de sağlık teknolojileriyle öne çıkan bir merkezdir.
Bu teknoparklar, girişimciler, KOBİ’ler ve büyük şirketler için Ar-Ge odaklı büyüme fırsatları sunar. Ayrıca devlet teşvikleri, vergi avantajları ve üniversite iş birlikleri ile teknolojik girişimleri destekleyen güçlü ekosistemlerdir.
Teknoparklar, teknoloji ve inovasyon odaklı girişimler için büyük fırsatlar sunar. Vergi avantajları, Ar-Ge destekleri ve üniversite iş birlikleri sayesinde projelerinizi hızla büyütebilirsiniz.
İster bir teknoloji girişimcisi olun, ya da yazılımcı veya Ar-Ge uzmanı olun, size en uygun teknoparkı seçerek pek çok avantajlardan yararlanabilirsiniz.
A&M Consulting Co. olarak, girişiminizi teknoparkta sorunsuz ve hızlı bir şekilde kurmanız, vergi ve muhasebe sisteminizi teknopark mevzuatına tam uyumlu hale getirerek vergi ve sosyal güvenlik desteklerine erişiminizi kolaylaştırmak için uygun maliyetli çözümler sunmaya devam ediyoruz.
Deneyimli danışmanlarımıza e-posta yoluyla veya web sitenizin iletişim sayfasında yer alan İletişim Formunu doldurarak ulaşabilirsiniz.
Cevap: Teknopark (Teknoloji Geliştirme Bölgesi), üniversiteler, araştırma kurumları ve sanayi iş birliğiyle teknoloji tabanlı Ar-Ge ve inovasyon projelerinin geliştirildiği merkezlerdir. Girişimcilere ofis alanı, laboratuvar imkanları ve devlet destekleri sunar.
Cevap:
✔ Yazılım ve teknoloji şirketleri
✔ Ar-Ge yapan firmalar
✔ Akademik projelerini ticarileştirmek isteyen girişimciler
✔ Start-up’lar ve KOBİ’ler
Cevap:
Bilişim ve yazılım
Savunma sanayi
Biyoteknoloji ve sağlık teknolojileri
Enerji ve çevre teknolojileri
Nanoteknoloji ve ileri malzemeler
Yapay zeka ve robotik
Cevap:
✔ Gelir vergisi muafiyeti
✔ Sigorta primi desteği
✔ KDV istisnası
✔ Vergi indirimli Ar-Ge personel istihdamı
Cevap:
Başvuru: Hedeflenen teknoparkın web sitesinden başvuru yapılır.
Proje Değerlendirme: Ar-Ge odaklı bir proje sunmanız gerekir.
Kabul ve Yerleşme: Kabul sonrası ofis tahsisi yapılır.
Cevap:
Üniversite ve lokasyona göre değişir.
Genellikle metrekare başına aylık $5-$20 arasıdır.
Bazı teknoparklar kuluçka merkezlerinde ücretsiz ofis sunar.
Cevap:
✔ Evet! Teknopark şirketleri, TÜBİTAK 1512 (BİGG) ve KOSGEB Ar-Ge İnovasyon Destekleri gibi programlardan yararlanabilir.
Cevap:
✔ Evet, ancak şirketin Türkiye’de kayıtlı olması ve Ar-Ge projesi sunması gerekir.
Cevap:
Maksimum 10 yıl kalınabilir.
Kuluçka merkezlerinde ise genellikle 2-3 yıl sınırı vardır.
Cevap:
Özellik | Teknopark | Kuluçka Merkezi |
---|---|---|
Süre | 10 yıla kadar | 2-3 yıl |
Hedef Kitle | Kurulu şirketler, Ar-Ge firmaları | Yeni girişimler, start-up’lar |
Destekler | Vergi avantajları, laboratuvarlar | Mentorluk, hızlandırma programla |
Cevap:
10 yıl dolunca otomatik çıkış yapılır.
Ar-Ge faaliyeti sona ererse çıkılabilir.
Kurallara uymayan firmalar çıkarılabilir.
Cevap:
✅ İTÜ ARI Teknokent (İstanbul)
✅ ODTÜ Teknokent (Ankara)
✅ Bilkent Cyberpark (Ankara)
✅ İzmir Teknopark
✅ Bursa Teknopark
WhatsApp Us